Dinsdag 13 november werd de begroting 2019 van Maastricht besproken. Een monstervergadering die al startte om 12 uur. Het is de eerste begroting van de nieuwe coalitie; de ambities van het akkoord zijn er goed in terug te vinden met als motto Onbegrensd en Ontspannen.

Marlise Korsten spreekt enthousiast en gepassioneerd de bijdrage uit. Een flink aantal punten die een duidelijk beeld geven van de fractie van GroenLinks in Maastricht

  1. De vorm van de begroting is weer een stap verbeterd; GL heeft waardering voor de overzichten in afbeeldingen van pp. 12 en 13. We hebben ook waardering voor hoofdstuk 3 waarin alle nieuwe begrotingsposten- en investeringen goed zijn toegelicht.
  2. Wat betreft de financiële inhoud van het gepresenteerde: die bevat in gevolg van het coalitieakkoord geen grote verrassingen en heeft onze insteming. En onze waardering omdat het weer gelukt is de begroting sluitend te krijgen, zij het voor dit jaar met substantiële incidentele dekking.
  3. Gaandeweg de begroting staat een groot aantal voornemens tot uitwerking van de plannen; dat lijkt op een uitvoeringsprogramma. Is het mogelijk deze uitvoeringsplannen in een kalender te visualiseren. Dan kunnen we de verbanden ook beter zien en de concrete resultaten zichtbaar maken.
  4. De komende jaren wil GroenLinks plannen realiseren, concreet en met meetbaar resultaat. We houden gemengde gevoelens over aan de stagnatie bij de uitvoering van bijvoorbeeld de Mergelweg, het voornemen van 1 gezin-1 plan, -1 regisseur, de evaluatie en doorontwikkeling van het broedplaatsenbeleid, de uitwerking van plannen tot verdere verzelfstandiging van culturele instellingen, de situatie van de Kredietbank. GL heeft min of meer begrip voor de oorzaken die hierbij in al die aparte gevallen een rol spelen. Maar voor de komende periode willen we een ander beeld zien.  En naar onze mening is daarvoor een andere meer integrale aanpak gericht op resultaten voor de burger nodig. 
  5. Zeg wat je denkt en doe wat je zegt, vertrouw op je burgers, bouw verder aan draagvlak voor je plannen en focus op heldere zichtbare resultaten voor de burger. Dat is onze oproep.
  6. Concrete resultaten hebben we wel nodig. Er is urgentie. Zowel wat betreft de cluster klimaat, energie, duurzaam als wat betreft de sociale samenhang in de stad, de bestrijding van armoede, tegengaan van een sociaaleconomische kloof, kansen bieden voor iedereen.
  7. Dat zeggen we niet vanuit een theoretische blik: nee, we merken dat mensen de stad steeds minder leefbaar vinden. Het is te druk, het is te heet, het is te vol, de luchtkwaliteit moet beter, het onderwijs moet beter; er is overlast over en weer: van studenten, van hangjongeren, van teveel toeristen, van teveel gemopper, van teveel lawaai, van teveel evenementen, van teveel Rieu en te weinig Pop, van teveel hotels. 
  8. Het motto van het College is: Onbegrensd en Ontspannen: er dreigt stress. We moeten dus op zoek naar de goede maatregelen om daar wat aan te doen. Op zoek naar de combinatie van draagvlak en doorzettingsvermogen.
  9. En onze stelling is dat dat draagvlak er is.
  10. Zo kiezen Maastrichtenaren er massaal voor om met de fiets naar de stad te komen. Die fietsen staan vooral daar waar de mensen moeten zijn. Dat lossen we niet op met een paar grootschalige fietsenstallingen.
    De binnenstad is een echte verblijfsplaats geworden voor grote aantallen mensen. En als die voor de fiets kiezen, en dat doen ze, moeten we dat gewoon faciliteren, niet bestrijden. Door overal, waar de behoefte letterlijk zichtbaar is, ruimte te scheppen voor die fietsen. Anders gezegd, met zoveel draagvlak dienen we nu snel te gaan doen wat we op papier beloven: naar behoefte autoparkeerplaatsen ombouwen tot fietsparkeerplaatsen. Op een simpele, goedkope en flexibele manier.
    Voorzieningen voor enkelen ombouwen tot voorzieningen voor velen.
    En zo de binnenstad laten evolueren tot een veiliger, schoner en plezieriger gebied om te vertoeven. Autoluw is geen doel op zich, maar een logisch gevolg. Zoals de auto ooit symbool was voor de nieuw gewonnen individuele mobiliteit, zijn de fiets, benenwagen en elektrisch openbaarvervoer nu symbool voor de gezonde en emissieloze stad waar we ons nu naar ontwikkelen.
  11. Energie
    Hetzelfde geldt voor andere belangrijke ontwikkelingen. We zien allemaal dat de traditionele energiesystemen in hun eindfase zijn. Hoogste tijd daar ook in onze stad proactief mee om te gaan. Nieuwbouw zonder gas is ineens "the way to go" en voor de oudere wijken worden in rap tempo concepten ontwikkeld om door betere isolatie en nieuwe technieken het energie gebruik niet alleen drastisch te beperken, maar ook kleinschaliger te maken met behulp van zon, water en wind. Dat geeft burgers meer "touch and feel" met hun eerste levensbehoefte: energie en dan het liefst hernieuwbaar. Waar mogelijk coöperatief georganiseerd. We zien al dat heel veel meer individuele burgers hun steentje bijdragen door zonnepanelen op hun dak te leggen of aandelen in windmolenparken te kopen.  Letterlijk draagvlak. De investeringen die dat vergt zijn voor velen onhaalbaar. De energietransitie moet voor iedereen voordelen bieden. Dus ontwikkelen waar dat kan coöperaties waar burgers in kunnen deelnemen. En willen we ervoor we ervoor dat ook mensen met een kleine beurs hun huizen kunnen verduurzamen en zo kunnen profiteren van de energietransitie.
  12. Aan draagvlak voor cultuur in al zijn uitingen heeft het in Maastricht nooit ontbroken. Maastricht is tweede cultuurstad van Nederland en de cultuurparticipatie is groot. Streven naar grote diversiteit aan culturele uitingen met ruimte voor creativiteit en ondernemerschap blijft in onze ogen heel belangrijk.  We kijken reikhalzend uit naar de plannen voor het Belvederegebied en rekenen op vruchtbare discussies over de nieuwe positie van de culturele instellingen, op meer afstand van het gemeentelijk apparaat: met kansen voor inhoudelijke bevlogenheid en een heldere rol voor de Raad als opdrachtgever.
  13. Maastrichtenaren willen ook niet wonen in een stad waar de armoede zo wijdverbreid is. Ze willen dat alles gedaan wordt om hulp te bieden, door de gemeente, door de voedselbank, door goede-doelen-instellingen waarvan de stad er ook zovelen kent. En ze willen dat we proberen om armoede te voorkomen door kinderen kansen te bieden en door mensen die door schulden (tijdelijk) in de problemen komen snel en effectief te helpen. Aan zo’n integraal aanvalsplan wordt gewerkt, door de gemeente met andere instellingen en ervaringsdeskundigen. Wij kijken uit naar dat samenhangende plan gericht op de grootste probleemgroepen en vooral gericht op doorbreken van de overdracht van armoede van generatie op generatie. Goed dus dat er extra middelen zijn voor voorschoolse opvang, dat we kindcentra aan het bouwen zijn en dat we tal van voorzieningen speciaal gericht op kinderen hebben. En dat we ruimhartig blijven in financiële ondersteuning.
  14. Waar we het als Maastrichtenaren ook allemaal over eens zijn is dat het VMBO-drama een schande was. Dit drama was een niet te missen signaal dat LVO zijn zaakjes niet op orde had en daar uitgerekend de VMBO-kinderen de dupe van liet worden.  Over kansen voor kinderen gesproken! Gelukkig groeit langzaam maar zeker een stevig draagvlak onder de herinrichting van het VO in de talloze gesprekken over het Masterplan VO. Als Raad hebben we wat betreft het VO formeel een beperkte maar wel erg belangrijke rol. Die verantwoordelijkheid moeten we nemen. Wat GL betreft gaat het dan om kansen voor kinderen en keuzemogelijkheden voor ouders. 
  15. Maar we kunnen als raad ook zorgen dat er bijvoorbeeld ruimte komt voor leuk, speels, creatief, herkansingsonderwijs. Of betere verbindingen met de arbeidsmarkt. Denk aan de goede ervaringen die met Athos denkt-maakt-doet zijn opgedaan en de creatieve plannen die in ontwikkeling zijn met betrekking tot het KMAR-complex.
  16. In de slipstream van daarvan kunnen we dat verder bouwen aan de keten van zorg rond onze kinderen. Het tekort op de Jeugdzorg is het grootste hoofdpijndossier in deze (en volgende) begrotingen(en). Fijn dat we nu eenmalig 12 miljoen hebben gekregen om het huidige gat te vullen. Complimenten voor de lobby. Maar we komen nog voor lastige keuzes te staan om structureel iets aan dit probleem te doen.
  17. Want achterliggend is natuurlijk de vraag: wat is er aan de hand met onze jeugd, de jongeren dat en zoveel beroep op zorg gedaan moet worden. Leveren we wel tijdig, zo vroeg en snel mogelijk, de goede zorg voor de kinderen. Wij weten daar ook de antwoorden zo niet op maar denken dat stap 1 is om waar dat kan met jongeren te praten over hun ervaringen, hun behoeftes en de hobbels die ze tegenkomen. Goed om te zien dat de Maastrichtse jongerenraad zijn rol hierin wil oppakken.
  18. De sociaaleconomische kloof in de stad groeit terwijl Maastrichtenaren graag wonen in een stad waar iedereen een goede plek kan hebben. Het verschil tussen de probleemwijken en de overige wijken wordt harder en structureler. Dat uit zich in slechtere huizen, slechtere gezondheid, minder samenhang, minder kansen op de arbeidsmarkt grotere kans op onderwijsachterstanden, al die dingen waar we al zo gewend zijn.  Maar, zo bleek onlangs in de aanloop naar een nieuw Veiligheidsplan, ook in een grotere kans op ondermijningsactiviteiten: de criminaliteit neemt de rol van de overheid over. Dat wil niemand en kan dus ook niet anders dan leiden tot een onorthodoxe, integrale aanpak; op het gebied van huisvesting, scholing, gezondheidsbevordering en werk. Integraal vanuit de gemeentelijke organisatie, en samen met alle partners en bewoners die hierin een rol kunnen spelen.
  19. Er is draagvlak! Nu komt het aan op doorzettingsvermogen! Oan de geng.

Marlise Korsten in samenwerking met Menno Janssen, Coen van der Gugten, Saskia Hermens, Hans Passenier, Jan Karel Bolleman, Jef Raike en Lex Vos.