Meneer de voorzitter, voor ons ligt de begroting 2008. Deze begroting is een verdere uitwerking van het bestuursakkoord ‘Meer voor de mensen’ tussen PvdA, CDA en GroenLinks. GroenLinks herkent zich in deze toekomstbestendige, stabiele en realistische begroting.

Elementen die voor ons belangrijk zijn, zien wij terug in deze begroting; flinke investeringen in duurzame mobiliteit (waaronder openbaar vervoer en fiets), veel aandacht voor de bereikbaarheid van de stad, er wordt werk gemaakt van het creëren van kansen voor alle inwoners van Maastricht, sport en bewegen staan hoog op de politieke agenda en cultuur heeft een bijzondere plaats. Kortom, er wordt werk gemaakt van de doelstellingen uit het bestuursakkoord, waarvoor complimenten.

Vandaag willen wij het graag hebben over de toekomst van Maastricht. Maastricht is een unieke stad met unieke kenmerken. Karakteristieken waar wij met z’n allen terecht erg trots op zijn. Het aantal bezoekers aan de stad is de laatste tientallen jaren enorm toegenomen, het aantal evenementen gegroeid, prachtige gebouwen neergezet (we zitten er zelf in één) en we hebben allerlei prijzen gewonnen. Kortom, het lijkt niet op te kunnen. Het college schrijft in de begroting dat we de stromen van bezoekers aan de stad en bewoners van de stad in balans moeten houden. GroenLinks onderschrijft dit. Deze balans is van levensbelang voor onze stad. Maar wij vragen ons af is die balans er nog wel? De grenzen van wat onze binnenstad aankan, komen in zicht. Hoeveel meer evenementen kunnen we nog kwijt? Hoeveel meer grote toeristische trekkers kunnen we nog toevoegen aan het centrum? En dan de hamvraag; hoe zorgen we ervoor dat de binnenstad de huiskamer van alle Maastrichtenaren blijft? Een huiskamer die gastvrij opengesteld wordt voor onze gasten. Onze deur staat altijd open. Met bij de koffie niet één koekje zoals prinses Maxima het omschreef, maar een flink stuk vlaai. Maar een huiskamer is ook een plek waar je op gezette tijden tot rust kunt komen, waar je van je huisgenoten kunt genieten. Kortom, een plek waar je je thuis voelt en jezelf kunt zijn. GroenLinks vindt het van groot belang dat wij deze balans komende jaren flink in de gaten blijven houden en waar nodig herstellen. We gaan het de komende periode onder andere hebben over een mogelijke uitbreiding van het aantal koopzondagen en het project cultuursprong. Twee dossiers met flinke kansen voor de stad. Ook twee dossiers die gevolgen hebben voor onze huiskamer en haar bewoners. GroenLinks pleit daarom voor grote zorgvuldigheid. Graag een reactie van het college.

Meneer de voorzitter, dan een andere ontwikkeling. De bevolking van Maastricht en Zuid-Limburg verandert; het aantal inwoners zal dalen, de samenstelling van de bevolking qua ouderen en jongeren zal veranderen en het aantal beschikbare Maastrichtenaren voor de arbeidsmarkt neemt flink af. Pas opende De Limburger met de kop “Florida aan de Maas”. Het is in Maastricht inderdaad vaak wat warmer dan in de rest van het land, maar dit is geen goede reclame voor het vestigingsklimaat van Maastricht ondanks alle citymarketing bij elkaar. Een potentiële investeerder vraagt zich op dit moment af, waar vind ik voldoende personeel? Deze uitdaging zal in Maastricht vanwege de demografische veranderingen extra hard aankomen. Waar halen we in de toekomst voldoende en gekwalificeerde arbeidskrachten vandaan? En die toekomst is al begonnen, u kent alle berichten uit de media de laatste week. De samenstelling en de structuur van onze arbeidsmarkt, met alle gevolgen voor onze economie en werkgelegenheid, is voor GroenLinks één van de grootste vraagstukken voor de komende jaren.

Flinke veranderingen vragen daarom om flinke maatregelen. Wij moeten nu aan de slag met onze arbeidsmarkt en economie. Voor GroenLinks ligt de sleutel bij onze jeugd. Hoe gaan wij met de toekomstige inwoners van Maastricht om? Hoe serieus nemen wij onze jongeren? En hoe betrekken wij hen bij het wel en wee in onze stad? Ik citeer enkele zinnen uit het optreden van de studenten van de Toneelacademie tijdens de opening van de nieuwe raadszaal:

Vier jaar lang verleid je ons, Maastricht.
Vier jaar lang verliezen we ons in die donkere ogen van je,
in de geur van je oksel, in de verlokking van je schoot,
maar na vier jaar moeten we weg,
is er geen plek meer in je herberg!

Voorzitter, wat een luxe positie hebben wij. Talloze onderwijsinstellingen (UM, Toneelacademie, Kunstacademie) waar menig stad jaloers op zou zijn, zijn binnen de Maastrichtse gemeentegrenzen te vinden. Die studenten komen nieuwsgierig en leergierig naar onze stad, worden in hun prachtige gebouwen in de binnenstad opgesloten, mogen daar één keer per jaar tijdens de INKOM uitkomen en verlaten na vier of vijf jaar vol prachtige herinneringen de stad. Waar is die zichtbaarheid van al dit potentieel? Waar is het poppodium waar studenten hun kunsten kunnen vertonen? Maar ook waarom staat die skatebaan er nog steeds niet, waarmee wij kunnen laten zien dat ook de jongeren buiten georganiseerde sportverenigingen van harte welkom zijn? Waar is die creatieve omgeving waar het vies mag worden en waar dingen gebeuren waar we niet over zouden durven dromen? Waar zijn die plekken in Maastricht waar dingen gebeuren die we niet kennen, waar dingen gebeuren die anders zijn?

Er moet wat GroenLinks betreft echt een schep bovenop het beleid op het gebied van jeugd, cultuur en arbeidsmarkt. Laten we de ramen, luiken en deuren van Maastricht wagenwijd openzetten; laten we nieuwsgierig en daadkrachtig met respect voor de identiteit van de stad aan de slag gaan. GroenLinks roept het college op: maak nog meer werk van het voorkomen van schooluitval zodat geen jongere meer zonder een diploma de school verlaat en maak nog meer werk van jeugdbeleid via bijvoorbeeld de Jongerenraad en sportvoorzieningen. Ook roepen wij u op om de weg naar de culturele hoofdstad aan te grijpen om al het potentieel dat wij in de stad hebben op het gebied van kunst en cultuur te benutten. Om de doelstellingen op het gebied van economie, onderwijs en arbeidsmarkt verder aan te scherpen en integraal op te pakken, dienen wij samen een motie in, die wordt ondersteund door PvdA en CDA, om te komen tot een integraal actieplan economie-onderwijs-arbeidsmarkt. Snel samen aan de slag om te komen tot een vraaggestuurde onderwijsinfrastructuur die aansluit op de arbeidsmarkt en een versterking van de economische structuur.

Klik hier voor de "Motie Arbeidsmarkt" (Word Doc).

Meneer de voorzitter,

Graag wil ik namens de GroenLinks-fractie uw aandacht vragen voor een derde punt. Een sterk Maastricht als prettige woon- en werkstad neemt haar inwoners serieus en betrekt hen bij de ontwikkeling van beleid en bij ontwikkelingen die hen direct aangaan. Dit jaar is een nota inspraak en participatie vastgesteld. Ook in de begroting geeft u aan werk te willen maken van het betrekken van burgers bij het gemeentelijke beleid. Dat was hard nodig, want het gaat nog wel eens niet helemaal goed. We kennen de voorbeelden van informatieavonden en inspraakprocessen. Het gaat regelmatig ook wel heel goed. Kijk naar de betrokkenheid van burgers en andere belanghebbenden bij de buurtplannen in Caberg-Malpertuis. GroenLinks werd door wethouder Winants uitgedaagd om met concrete voorstellen te komen om de inspraak en participatie van burgers van Maastricht en andere belanghebbenden te verbeteren. U kent ons inmiddels al wat langer, de GroenLinks-fractie wordt graag uitgedaagd om met voorstellen te komen. GroenLinks vindt het van groot belang om burgers en belanghebbenden te betrekken bij totstandkoming van beleid of projecten met gevolgen voor de leefomgeving. Om betrokken partijen te wijzen op hun plichten, maar vooral ook hun rechten. GroenLinks heeft tien gouden regels voor u op een rij gezet. Regels waar wij van denken, als u die volgt, dan zit het wel snor met inspraak en participatie in Maastricht. Wij hebben deze regels zelfs voor u ingelijst zodat u ze boven uw bed of op uw kamer kunt hangen. U mag zelf kiezen. Mocht u een digitale versie willen hebben voor de ambtenaren, dan verstrekken wij u die natuurlijk graag. GroenLinks wenst u veel succes met de uitvoering, want betrokkenheid van de burgers bij het werk van de overheid en leefomgeving is in ons aller belang.

Klik hier voor de "10 Gouden Regels" (PDF).

Tot slot, voorzitter. Een sterk Maastricht maakt ook werk van groen, duurzaamheid en klimaatverandering. Al Gore heeft er zelfs een prijs voor gewonnen afgelopen week. Hij heeft er in ieder geval mede toe bijgedragen dat het onderwerp klimaatverandering op de politieke agenda is gezet. Daar mogen wij hem dankbaar voor zijn. Ook de paus roept wereldleiders en burgers op klimaatverandering tegen te gaan. Wij zijn het niet met alles eens wat de paus zegt, maar hier heeft hij toch echt een punt. Klimaatverandering is een globaal vraagstuk, maar wordt lokaal veroorzaakt. Onder het motto “Think global, act local” vraagt GroenLinks aandacht voor deze uitdaging. In het bestuursakkoord zijn doelstellingen opgenomen op het gebied van energie en duurzaamheid. Wij roepen het college op om deze doelstellingen te bundelen en er concreet uitvoering aan te geven door te streven naar klimaatneutraliteit en nu serieus tot actie over te gaan. Zo leveren wij een bijdrage aan een gezondere leefomgeving voor alle Maastrichtenaren en een beter klimaat en milieu. Wij hebben dit streven verwoord in een motie, die mede ingediend wordt door PvdA en CDA.

Klik hier voor de "Motie Klimaatneutraliteit" (Word Doc).

Voorzitter, de studenten zongen enkele weken over hun plek in de herberg die Maastricht heet. Wij, zoals we hier samen zitten, zijn mede verantwoordelijk voor deze herberg. Voor het dak, de inrichting en vooral ook voor de bewoners en gasten. Laten we er dan ook samen voor zorgen dat de herberg Maastricht een prettige en gastvrije plek is, wordt en blijft voor onze huisgenoten én onze gasten.

Dank u wel.

Maastricht, 16 oktober 2007
Gerdo van Grootheest, fractievoorzitter