De Maastrichtse coalitie heeft geconstateerd dat van iedereen in de samenleving een bijdrage mag worden gevraagd om de enorme bezuinigingen die we tegemoet gaan, op te vangen. Daarbij zijn sommige onderwerpen expliciet uitgezonderd: zo bezuinigen we niet op armoedebeleid, want daarmee worden de zwakste schouders getroffen. Cultuurbeleid is niet op die manier uitgezonderd. Voor iedereen moge duidelijk zijn dat de cultuurbezuinigingen voor GroenLinks een moeilijk punt waren en zijn, maar we staan wel voor de afspraken in het coalitieakkoord die we hebben gemaakt. Bovendien hebben we de in het coalitieakkoord opgenomen cultuurbezuinigingen kunnen beperken tot slechts 4% van het totale budget en hebben we gezorgd voor een innovatiefonds van € 1 miljoen. De eerste stappen hierin werden afgelopen dinsdagavond genomen.

De culturele sector zorgt voor het cement in onze maatschappij, ze maakt Maastricht tot wat het is. De culturele sector is bovendien als een zandkasteel op het strand. 's Ochtends begin je eraan met je kinderen, urenlang zwoegend om met alle mogelijke creativiteit en zorg de ene na de andere toren eraan te bouwen. Maar zonder de nodige maatregelen en bescherming, tegen de golven, een flinke plensbui of het uit verveling voortkomende vandalisme van andere vakantiekinderen, is het prachtige kasteel kwetsbaar. Eenmaal kapot, bouw je het niet meer zomaar even op.

Om die reden heeft GroenLinks zich ook altijd uitgesproken tegen bezuinigingen op cultuur. Tegelijkertijd moeten we constateren dat die opvatting door steeds minder partijen gedeeld wordt. Op de vraag tijdens de verkiezingsdebatten waarop de komende jaren wel zou kunnen worden bezuinigd, was steeds meer het antwoord: “cultuur”. En dan niet op de volkscultuur, de harmonieën en fanfares, nee. Het kon met name in de professionele cultuur wel wat minder. En niet pas in 2016. Vanwege die teneur is de afspraak om dat te doen in het coalitieakkoord gekomen, waar overigens verder veel voor GroenLinks herkenbare positieve punten in staan.

In dat licht is het bijzonder opmerkelijk dat enkele oppositiepartijen zich nu zo verzetten tegen de cultuurparagraaf bij de kaderbrief. Daarbij vallen grote woorden. Deze coalitie voert uit waar een breed spectrum van partijen, en daarmee een breed spectrum van de maatschappij, om gevraagd heeft. GroenLinks weerspreekt dat de nu gekozen procedure onbehoorlijk of onrechtmatig is. De memorie van antwoord, waarin onze zeer kritische vragen zijn beantwoord, heeft op dat punt verheldering geboden.
Het is begonnen met de formele aanzegging aan verschillende instellingen in het culturele veld: houdt rekening met een mogelijke bezuiniging. Een aandachtspunt is daar wat GroenLinks betreft dat deze aankondigingsbrief net iets meer met de menselijke maat had mogen worden verwoord, maar de aankondiging op zichzelf past bij behoorlijk bestuur: instellingen hebben er recht op zo spoedig mogelijk te weten of hen een bezuiniging boven het hoofd hangt.
Vervolgens is er een kader uitgewerkt dat tot keuzes leidt bij welke instellingen de bezuinigingen landen.
Het is aan de gemeenteraad om te beslissen in hoeverre zij het eens is met het kader (kort samengevat: “keuzes in plaats van kaasschaaf”), en daar was vrijwel elke partij in de gemeenteraad het mee eens. De bezwaren liggen voor het grootste deel bij de gedachte dat het te snel gaat, dat er niet van tevoren is gesproken met het veld. Ook GroenLinks was hier in de commissievergadering zeer kritisch over, maar hier biedt de memorie van antwoord van het college helderheid: er is een voorgenomen besluit bij welke instellingen de bezuinigingen gaan landen.

Nadrukkelijk geen definitief besluit.

Dat wordt pas genomen na vaststelling van de begroting voor 2015, in oktober. Vanaf het moment dat dit voorgenomen besluit met een persoonlijk gesprek is uitgereikt, is er de mogelijkheid voor de betreffende instellingen om een zienswijze in te dienen. Dat is formeel de inspraak waar zo hartstochtelijk om gevraagd wordt en die de instellingen ook toekomt. Wij hebben er vertrouwen in dat door het college naar deze zienswijzen zeer serieus en met de menselijke maat zal worden gekeken, zodat eventuele andere inzichten ook tot andere beslissingen kunnen leiden. We willen dat dat samen met de betreffende instellingen en evenementen gebeurt, in een meedenk-houding.

Want alleen dan is een zienswijzeprocedure meer dan een dooie mus.

En indien er sprake is van voortschrijdende inzichten, gaan we dat terugzien in de begroting voor 2015. Daarmee zou wat GroenLinks betreft de procedure voldoende geborgd zijn. Dat zullen we kritisch blijven volgen.

Tegenover dit alles staat dat GroenLinks zich in het coalitieakkoord er hard voor heeft gemaakt dat er een innovatiebudget is dat perspectief biedt aan het culturele veld naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen. De uitwerking hiervan zien we niet lang na de zomervakantie terug. Zo kiezen we er inderdaad voor bepaalde torens aan ons cultuurkasteel af te breken, maar tegelijkertijd maken we ruimte om dat wat overblijft nog mooier en aantrekkelijker te maken.

GroenLinks heeft daarom afgelopen dinsdag ingestemd met de kaderbrief, waarin de voornemens voor de begroting van 2015 zijn vermeld. Die kaderbrief ging natuurlijk niet alleen maar over cultuur, maar ook over mooie plannen voor de stad, over nieuw beleid met een duidelijk groen én links stempel. De volledige bijdrage van GroenLinks in dit debat leest u hier.

Reageren? Mail ons, of stuur me een berichtje op Twitter of Facebook.

Gert-Jan Krabbendam
Fractievoorzitter GroenLinks Maastricht