De Mergelweg is vooral een landelijk wandel-, hardloop- en fietswegweggetje. Pogingen om de weg in ieder geval tijdens het weekend voor autoverkeer af te sluiten stuitten op veel verzet van automobilisten. Eigenlijk zou de Mergelweg de hele week voor langzaam verkeer “the place to be” moeten worden. Auto's verbieden leidt tot confrontaties, misschien kan het anders. GroenLinks en PvdA pleiten samen voor een andere benadering: maak er een fietsweg van.
Mergelweg – huidige situatie
De Mergelweg is vanaf café den Dolhaart een smalle, landelijke en geasfalteerde weg die de wijk St. Pieter verbindt met Kanne (gem. Riemst). Deze weg vormt de verkeersroute door het recreatieve natuurgebied van het Jekerdal en het natuurgebied rond de St. Pietersberg en dus ook van het ENCI-gebied in transitie.
Om die reden wordt de weg veel gebruikt door wandelaars, joggers en fietsers.
De lokale en landelijke weg wordt intensief gebruikt als sluiproute van en naar Kanne. Gevolg is dat de wijk St. Pieter frequent wordt doorkruist om doorgaande wegen te bereiken.
Autoverkeer neemt op de smalle Mergelweg veel ruimte en hindert daardoor. Door het grote verschil in snelheid met de andere gebruikers, zoals fietsers, wandelaars en joggers, heerst er een gevoel van onveiligheid.
Tegemoetkomend autoverkeer kan elkaar eigenlijk niet anders passeren dan door de berm te rijden.
Omdat het nu een “normale buitenweg” betreft, hebben veel automobilisten niet op het netvlies dat het een landelijke weg is met een nadrukkelijk recreatief karakter, waar veel mensen zich lopend en fietsend over verplaatsen.
Voor autoverkeer is het alternatief de Cannerweg. Deze loopt aan de andere kant van de Jeker, en is ingericht voor autoverkeer. De weg heeft ook een directe aansluiting op doorgaande routes in Maastricht via de Tongerseweg en de singels.
Voorgeschiedenis
Teneinde een veilige situatie te scheppen voor alle niet-gemotoriseerde gebruikers én het landelijke karakter van de weg zeker te stellen, werd al jaren geleden voorgesteld de weg voor doorgaand autoverkeer af te sluiten. De beschikbaarheid van de Cannerweg als alternatief speelde daarbij een belangrijke rol.
Dat leidde tot protesten vanuit Kanne, waar geen overleg mee was gepleegd en de winkeliers in St. Pieter. De winkeliers vreesden omzetdaling. In goed overleg met de gemeente Riemst en de winkeliers, verenigd in het St. Pietersgilde, is door de gemeente besloten om tijdens de weekenden, als de weg zeerintensief gebruikt wordt door recreanten, deze af te sluiten voor doorgaand gemotoriseerd verkeer.
De afsluiting werd gerealiseerd door tijdens het weekend de weg te blokkeren. Dit riep bij een kleine groep automobilisten in Kanne agressieve reacties op: de blokkade werd met grof geweld gesloopt. Door gebrek aan handhaving werd deze situatie niet gecorrigeerd.
Een volgende poging zag af van een daadwerkelijke blokkade. De gemeente plaatste ter weerszijde van het traject verkeersborden die de weekendafsluiting bekendmaakte. Door gebrek aan handhaving is de praktijk dat een beperkte groep automobilisten deze route toch blijft gebruiken. Het verkeer neemt tijdens het weekend wel wat af, maar is zeker niet nul. Het probleem van het grote snelheidsverschil met andere gebruikers blijft bestaan.
Overigens dient bij elke vorm van afsluiting bestemmingsverkeer en verkeer t.b.v. nooddiensten toegang te houden.
Door de week blijft de onveilige sfeer op de weg als gevolg van het autoverkeer een probleem. Vooral tijdens de ochtend- en avondspits is het ook echt druk op de weg.
Overweging
De spanning tussen de soorten gebruikers blijft bestaan. Er vinden daadwerkelijk verkeersincidenten plaats doordat langzame gebruikers gehinderd worden door (snel) passerende auto's. Men dient dan een veilig heenkomen in de berm te zoeken. M.n. kinderen zijn regelmatig bij “bijna-ongevallen” betrokken.
Onbezorgd recreatief gebruik van de weg is nu niet mogelijk en wel door grote groepen wandelaars, joggers en fietsers gewenst. Die behoefte beperkt zich juist niet tot het weekend.
Afsluiting van de Mergelweg lost het probleem alleen op als die afsluiting ook adequaat gehandhaafd wordt.
Gezien de ervaringen van de afgelopen jaren is daar geen zicht op.
Een oplossing zonder gebruikers uit te sluiten
Wellicht is de oplossing dan ook te zoeken in een situatie waarbij automobilisten niet geweerd worden, maar welkom zijn, mits zij zich aanpassen aan de specifieke omstandigheden.
Naar analogie van de fietsstraat (voorbeeld: Bilserbaan en op termijn de Orleansstraat, het Orleansplein en de Victor de Stuersstraat) zou de inrichting van de Mergelweg die van een loop- en fietsstraat krijgen. Auto's zijn op zo'n weg toegestaan als gast: qua snelheid en weggedrag dienen ze zich aan te passen aan het overig verkeer. Fiets- en autoverkeer bevindt zich op dezelfde rijbaan, inhalen is daardoor alleen mogelijk als de breedte van de weg én de situatie ter plekke dat mogelijk maken.
Dit heeft een paar gevolgen:
• De Mergelweg krijgt vanaf het café “den Dolhaart” permanent, dus niet alleen in het weekend, een specifieke recreatieve sfeer.
• Daar hoort, zoals bij fietsstraten, een maximum snelheid van 30 km/u bij.
• Inhalen van fietsers is op de smalle weg maar zeer beperkt mogelijk.
• Er is door de week geen sprake van een blokkade van auto's, waardoor de “angel” van de agressieve reactie verwijderd wordt.
• Gewenst gedrag van gebruikers dient via actieve voorlichting door samenwerkende autoriteiten op positieve manier aan iedereen te worden uitgelegd.
• Er bestaat geen enkele verkeerssituatie die kan bestaan zonder handhaving. Men krijgt ruimte én verantwoordelijkheid. En moet daarop kunnen worden aangesproken en afgerekend indien nodig.
• De Cannerweg blijft beschikbaar voor diegenen die flink willen kunnen doorrijden...
Door het bijzondere karakter van deze maatregelen dient het effect ervan periodiek te worden geëvalueerd.
Daarnaast valt te denken aan een duidelijk (ter plaatse vermeld) meldpunt (internet) waar mensen feedback kunnen geven.
Uit overleg met betrokken partijen kan worden geconcludeerd dat deze oplossing op brede steun kan rekenen van onder meer het buurtplatform St. Pieter als de gemeente Riemst.
Coen van der Gugten.