Op zaterdag 28 november trokken 3 teams van GroenLinks door de winkelstraten van Wyck om ondernemers in de detailhandel naar hún ervaringen en meningen te vragen over de koopzondagen.

Geur en kleur van Maastricht

Wyck heeft wat de binnenstad al jarenlang aan het kwijtraken is: een levendige middenstand met veel speciaalzaken. Winkels die vaak door de eigenaar zelf gedreven worden en waar ze meestal boven wonen. Ook winkels met een kring vaste klanten, naast de aanloop van publiek dat op weg is naar “koopparadijs binnenstad”.

Die binnenstad ontwikkelt zich al jarenlang tot een 24/7 economie met grote keten-winkels. Winkel concepten in reactie op het internet en vooral branches, zoals kleding en schoenen, waar het grote publiek voor komt. In al dat geweld verdwijnen de kleine speciaalzaken. Zelfs de grote zaken, als de Bijenkorf, beginnen zich te realiseren dat als Maastricht haar eigen “geur en kleur” niet mag verliezen. Het eigene van de stad is een toegevoegde waarde die de stad onderscheidt van andere en aantrekkelijk maakt.

24/7 economie

Groot is de druk om in de geest van 24/7 altijd maar open te zijn. Was de koopzondag eerst iets bijzonders, personeel werd op die dag beter betaald. Nu alle zondagen winkeldagen zijn, wordt het een gewone werkdag. 7 dagen omzet per week is immers meer dan 6....

En daar wringt de schoen. Alle ondernemers geven aan dat die 7e dag niet alleen een aderlating voor hun sociale leven is, maar dat hun omzet slechts verschuift. De koopavond is inmiddels een zachte dood aan het sterven. Veel van hun vaste klanten komen gewoon niet op die zondag.

Internet

Het grote publiek koopt steeds meer via het internet. Succesvolle, grote winkelconcepten in de binnenstad  spelen daar op in door soorten producten, de presentatie ervan en de prijscategorie zó vorm te geven, dat  mensen tóch “getriggerd” worden om te kopen. Kleine gespecialiseerde detaillisten staan in die ontwikkeling meestal aan de kant. Alleen starters in de mode kunnen hierbij aanhaken en ervaren daardoor ook beter te passen in de “altijd open” cultuur.

Bereikbaarheid

Veel ondernemers geven aan dat bereikbaarheid een belangrijk thema is. GroenLinks trekt de conclusie dat de ontwikkeling van aantrekkelijk alternatief vervoer van mensen én hun spullen, in én uit de  stad, een versnelling nodig heeft. Grote aantallen mensen hebben behoefte aan een schone en comfortabele en ook bereikbare stad. Traditioneel autovervoer heeft daarin geen toekomst: capaciteit en kwaliteit zijn onvoldoende. Irritatie over doseer lichten leert ons dat communicatie over bereikbaarheid van groot belang is.

Shop-in-shop

Kleine, Maastricht eigen, middenstand verdwijnt als aparte factor uit de binnenstad. Tegelijkertijd realiseert iedereen zich dat juist deze groep het eigene van de stad bepaald. Shop-in-shop concepten brengen kleinere eenheden in een groter verband bij elkaar. Integratie van lokale detailhandel in shop-in-shop vergroot de diversiteit van het concept en plaatst de detailhandel midden in de dynamiek van koopstad Maastricht. En dat is voor iedereen goed.

Synchroon met horeca

Wanneer verlaten mensen hun hotel, wanneer gaan de restaurants open en wanneer zijn de winkels open? Het op een zinvolle manier op elkaar afstemmen van openingstijden lijkt nog onontgonnen gebied. Willen we overlap of alleen aansluiting? Welke meerwaarde heeft deze afstemming en voor wie?

Van en voor wie is de stad eigenlijk?

GroenLinks leert uit deze gesprekken dat Wyck een heel andere dynamiek heeft dan de binnenstad met nog veel echte Maastrichtse middenstand. Dat veel van de ontwikkelingen op koopgebied hoe dan ook iedereen raken. Dat we dus op zoek moeten naar slimme oplossingen, zoals bij shop-in-shop en bereikbaarheid.

En dat we ons als stad moeten beraden hoe een 24/7 koop/horeca/evenementen stad leefbaar kan zijn voor de bewoners ván die stad. Want de detaillisten van Wyck zijn vooral ook Maastrichtenaren.

Coen van der Gugten.