2050, de zondvloed over Nederland. Dan zullen de Deltawerken het afleggen tegen de kracht van de natuur, het water. Dit is volgens een aantal deskundigen een mogelijk toekomstscenario dat dreigt vanwege de grote steeds maar stijgende zeespiegel ten gevolge van de opwarming van de aarde.
De zondvloed is ook de titel van de internationale Architecten Biënnale in Rotterdam waar het vooral gaat om het oprukkende water te benutten. Het zou een illusie zijn om te denken dat Maastricht ontkomt aan deze bedreiging, ondanks de ligging boven de zeespiegel. Vraag die wij onszelf moeten stellen is: ‘Wat is ons antwoord op deze bedreiging? Naar onze mening wordt deze dreiging onvoldoende onderkend. Een dreiging die van deze stadsvisie een wassen neus kan maken.
Het College heeft in de Stadsvisie en de nota economische speerpunten getracht om in ieder geval op lokaal niveau een antwoord te geven op de lokale bedreigingen en kansen. GroenLinks kan zich in grote lijn vinden in de visie op de toekomst van de stad. Het streven naar een vitale en complete stad steunen wij van harte.
GroenLinks is van mening dat de sociale visie en de demografische ontwikkeling zoals die in meerdere onderzoeksrapporten geschetst wordt, als uitgangspunt moeten dienen. Dit betekent dat wij uit willen gaan van een stabiel inwonerstal op het huidige niveau en dat de vergrijzing een belangrijk gegeven moet zijn. De groei zal wat ons betreft moeten gaan om groei van kwaliteit en vernieuwing.
Het lijkt ons de doodsteek voor een vitale stad als de vergrijzing tot gevolg heeft dat er gefocust wordt op de rijke, rustende en ontspanningzoekende ouderen. De vergrijzing die eraan komt vraagt om een actieve inhaalslag op diverse beleidsterreinen. Deze inhaalslag moet ertoe leiden dat ouderen zich actief met de stad blijven bemoeien en zich verantwoordelijk blijven voelen voor het wel en wee van de stad.
Het verleden leert ons dat de ontwikkelingen steeds sneller gaan. Dat maakt het moeilijk om zicht te krijgen op het leven in 2030. Er moet dus voldoende ruimte zijn voor veranderingen. Nieuwe ontwikkelingen moeten kritisch gevolgd worden, maar moeten ook de kans en ruimte krijgen. Het is belangrijk dat de overheid zich sneller aanpast aan die nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen dus een flexibele overheid is van groot belang.
Om het huidige Maastricht vitaal te houden is een van de grote opgaven de jonge nieuwe burgers in de stad te houden. In de visie wordt aangegeven op welke wijze dat kan, daar zijn we het mee eens. Echter, er wordt voorbijgegaan aan een belangrijke reden waarom de huidige student na zijn studie vertrekt. De cultuur die vaak voor nieuwelingen verstikkend is. Die verstikkende cultuur bestaat uit diverse onderdelen; De cultuur waar ook het rapport van Berenschot het over heeft, nl. dat alles geregeld wordt door een handvol ingewijden. De cultuur dat echte Maastrichtenaren nauwelijks openstaan voor nieuwelingen. De hang naar tradities en angst voor vernieuwingen. Hier zal een slag gemaakt moeten worden naar een opener en toleranter klimaat door alle lagen van de bevolking en organisaties heen. De nieuwelingen blijven alleen als zij zich in Maastricht thuis voelen en serieus de kans krijgen om mee te kunnen werken, besturen, genieten en organiseren.
Een prima economische visie op de toekomst wordt in de Nota Economische Speerpunten 2015 vol hoge ambities neergezet. GroenLinks kan de nota in grote lijnen steunen op het gebied van inzetten op een brede economische structuur, inzetten op het vergroten van het innovatief vermogen van eigen al aanwezige bedrijven, verbeteren van de toeristische sector. GroenLinks vraagt zich wel af hoe deze visie geconcretiseerd gaat worden. Een visie hebben is een ding, een visie uitvoeren is iets anders. De Economische speerpunten nota mag geen papieren visie worden, maar moet ook in de praktijk wordt uitgevoerd. Hoe gaat het College hier voor zorgen?
Afgelopen donderdag stond Milieudefensie op plein 1992 om Maastricht wakker te schudden voor bedreiging van onze gezondheid omdat wij wonen in een deel van Europa waar de lucht tot de smerigste en ongezondste van Europa behoort. Een van de grootste boosdoeners is het verkeer. Wat is ons antwoord op deze bedreiging? De automobiliteit groei nog steeds als kool. Het gevolg is bereikbaarheidsproblemen en gezondheidsproblemen maar ook te weinig ruimte om al die auto’s een plek te geven. Kinderen hebben geen ruimte om te spelen, de veiligheid in het geding is. Hoe houden we Maastricht bereikbaar en de burger mobiel? Dit is een van de grote uitdagingen voor deze compacte stad. GroenLinks zoekt de oplossing niet in meer asfalt, maar in vernieuwende alternatieven zoals lightrail en vervoer over water. Ook in de nota economische speerpunten wordt teveel uitgegaan van automobiliteit.
De Europese en regionale samenwerking wordt als een belangrijk doel gezien om tot een vitale en complete stad te komen. GroenLinks is het hier van harte mee eens maar dat betekent ook de nodige consequenties aanvaarden en verder kijken dan het korte eigenbelang. Een mooi voorbeeld waar ik al eerder naar heb verwezen, zijn de vliegvelden in deze Euregio. De concurrentie, de overlast voor omwonenden, het grote ruimtegebruik en de nadelen voor het milieu zijn groot. Een gezamenlijke aanpak om te komen tot vermindering van het aantal vliegvelden en concentratie heeft voor iedereen veel voordelen. Dit soort initiatieven zetten zoden aan de dijk, maar vergen veel bereidheid en vertrouwen in elkaar.
In de stadsvisie wordt het ook al aangestipt. De burgers moeten deze visie dragen en daarvoor is een goede bevolkingsopbouw, een gezonde en vitale bevolking, een actieve en creatieve bevolking, een bevolking die mee wil denken en uitvoeren, die tolerant is en verantwoordelijkheid wil nemen nodig. De jeugd van nu is straks aan zet. Willen we deze visie waarmaken dan zullen we nu in de jeugd moeten investeren.
Marleen Thissen