English below
Maastricht is in 2030 klimaatneutraal. GroenLinks wil doorgaan op de ingeslagen weg, maar met flink wat tandjes extra. In Maastricht verbinden we partijen met de Maastrichtse Energie Akkoorden in de ontwikkeling naar een klimaatneutrale stad[1]. Het halen van de doelstelling kan de gemeente niet alleen. Het is daarom nu zaak nog meer dan voorheen de hele stad te betrekken in een gezamenlijke #missionzeromaastricht: de inwoners, bedrijven en instellingen. Om de doelstelling te kunnen halen, is het noodzakelijk dat iedereen meedoet. De opgave is groot, maar de kansen voor de stad die hierdoor ontstaan zeker ook.
Op initiatief van GroenLinks heeft in 2017 de eerste Maastrichtse Klimaatbegroting het licht gezien. Daarin is uitgewerkt welke grote resultaten zijn en worden geboekt met een relatief klein budget. Maar het is ook duidelijk dat voor #missionzeromaastricht grotere (financiële) inspanningen van de gemeente gevraagd worden. De komende jaren moet de Maastrichtse Klimaatbegroting uitgroeien tot een document waarin het beschikbare budget aan CO2 steeds verder afneemt naar nul en passende maatregelen worden beschreven hoe deze jaarlijkse opgave in praktijk wordt gebracht. Zo laat de gemeente haar commitment aan het halen van haar klimaatdoelstellingen zien. Klimaatverandering is immers inmiddels een feit. Het nemen van maatregelen om die klimaatverandering tot een minimum te beperken is daarmee niet langer een keuze. We moeten wel.
GroenLinks vindt dat:
- een klimaatbegroting ook een klimaatwethouder verdient: dit betekent dat de portefeuilles van Duurzaamheid, Natuur, Milieu, Energie en Water integraal onder verantwoordelijkheid van één wethouder behoren te liggen;
- het Omgevingsplan voor de gehele gemeente als uitgangspunten klimaatbestendig en klimaatneutraal krijgt;
- de gemeente de kwaliteit verbetert van oudere buurten, zoals veel van de oude parochiebuurten, door de openbare ruimte daar te 'vergroenen' en te 'verblauwen' (meer water);
- groen bijdraagt aan een veiliger gevoel en een prettigere woonomgeving. Bovendien zorgt het voor meer sociale contacten in de wijk, bijvoorbeeld bij adoptiegroen;
- de gemeente de controle van en toezicht op de energie-efficiëntie bij bedrijven serieus moet oppakken;
- Maastricht zich actief blijft inzetten met partners in de (EU)regio voor sluiting van de kerncentrale in Tihange. Deze past niet in een duurzame toekomst voor de stad en regio en haar inwoners. Het Maastrichtse Burgercomité tegen Tihange wordt financieel ondersteund.
- nieuwe wijken, maar ook wegen en fietspaden, circulair en energieneutraal worden opgezet met zoveel mogelijk hergebruik van materialen;
- nieuwe gebouwen een materialenpaspoort krijgen om hergebruik van de materialen te vergemakkelijken bij het einde van de levensduur;
- bij sloop van gebouwen en infrastructuur zoveel mogelijk materialen teruggewonnen moeten worden (circulair slopen) zoals we gedaan hebben bij de Noorderbrug en A2-tunnel;
- de gemeente Maastricht circulair en ‘biobased’ bouwen stimuleert.
Nu veel gemeentelijke gebouwen voorzien zijn van zonnepanelen is het tijd voor een volgende stap: alle gebouwen maken we zo snel mogelijk zeer energiezuinig of energieneutraal. Dit geldt niet alleen voor kantoren, maar ook voor scholen en sportvoorzieningen. Nieuwe accommodaties van de gemeente maken we energieneutraal en zonder aardgasvoorziening.
De strijd tegen Tihange is inmiddels een begrip in onze provincie, maar dat was wel anders toen GroenLinks als eerste vragen begon te stellen bij de stokoude en gammele kernreactoren op 40 kilometer van Maastricht. We zijn inmiddels vele informatiebijeenkomsten, demonstraties en petities verder. De kerncentrales zijn niet gesloten, maar het langer openhouden is niet langer een formaliteit. Op aandringen van GroenLinks heeft een succesvolle lobby vanuit Limburg ertoe geleid dat de Belgische, Nederlandse en Duitse overheid meer met elkaar communiceren over de (on)veiligheid van kerncentrales. Ook liggen er nu jodiumpillen in Zuid-Limburg opgeslagen, waar ze eerder uit Zoetermeer moesten komen bij een kernongeval, en hebben gezinnen met kinderen jodiumpillen thuisgestuurd gekregen. Jodiumpillen kunnen alleen schilklierkanker voorkomen en niet allerlei andere stralingsziekten. Ook voorkomen ze niet de verkeerschaos die zou kunnen ontstaan bij een kernramp in Tihange. GroenLinks blijft daar aandacht voor vragen en zolang de Belgische kerncentrales open zijn, blijft GroenLinks daar actie tegen voeren. Immers: de kans dat een kernramp in Tihange of Doel gebeurt, is dan misschien klein. Maar als het gebeurt, zijn de gevolgen onvoorstelbaar groot[2].
We krijgen door de klimaatverandering steeds vaker te maken met hitte en droogte maar ook extreme neerslag en wateroverlast. Om ons tegen deze bedreigingen te beschermen, richten we onze woonomgeving steeds klimaatbestendiger in. Tegels in de tuin zijn dan misschien onderhoudsvriendelijk, maar zorgen ervoor dat hitte en grote hoeveelheden regen tot problemen leiden. Voor de waterhuishouding voert Maastricht nu al een programma uit om bij wateroverlast tijdelijk te kunnen bufferen, zoals in Heer en de Eyldergaard. GroenLinks vindt dat hoogwaterveiligheid hoog op de agenda moet komen. Het klimaatbestendig maken van de stad heeft grote gevolgen voor de ruimtelijke inrichting van de woonomgeving. Het is daarnaast een enorme maatschappelijke opgave. We moeten hierbij zoveel mogelijk werkzaamheden combineren en samenwerken met ketenpartners zoals het Waterschap en Rijkswaterstaat.
GroenLinks vindt dat:
- het temperatuurverschil tussen stad en land verkleind moeten worden. Met een hittekaart worden de meest versteende ruimtes in beeld gebracht, zodat daar actief zal worden ingezet op vergroening en klimaatadaptatie;
- regenwater waar mogelijk niet langer via het riool wordt afgevoerd. Dat kan door het toepassen van waterpasserende stenen en het vergroenen van versteende gebieden. Maar ook door daken van beplanting te voorzien en waterpleinen aan te leggen;
- de gemeente bij grootschalige renovatie of nieuwbouw de toepassing van nieuwe technieken om water af te voeren stimuleert;
- particuliere woningeigenaren worden gestimuleerd hun tuin te vergroenen, tegels te verwijderen, en hun regenpijpen af te koppelen zodat regenwater kan worden opgevangen in eigen tuin. Bekeken kan worden of financiële prikkels hiervoor ontwikkeld moeten worden, bijvoorbeeld via de OZB, invoering van een tegeltaks of via een subsidie. De gemeente gaat met corporaties en verhuurders in gesprek om hen ertoe te bewegen vergroening van tuinen vast te leggen in huurcontracten en ook daar structureel over te gaan tot afkoppeling van regenpijpen;
- in het kader van hoogwaterveiligheid onder meer de omgeving van De Griend zal worden aangepakt. De aanwezigheid van de parkeergarage is naar de toekomst toe niet langer vanzelfsprekend. Een andere maatregel in dit kader bestaat uit het creëren van een extra geul aan de oostzijde van Borgharen en Itteren. Dit biedt kansen voor vergroting en versterking van het Rivierpark Maasvallei, en voor een betere ontsluiting van de Maasdorpen zodat deze ook bij hoogwater toegankelijk blijven.
GroenLinks wil dat de gemeente de overgang naar een schone energievoorziening coördineert in samenwerking met de netbeheerder, woningcorporaties en energiecoöperaties. Wij kiezen voor een aanpak die aansluit bij wat er leeft in de wijk, zoals Malberg: achterstallig onderhoud, mooiere openbare ruimte, waardevaste woningen en investeringen in riolen en straten kunnen allemaal startpunt zijn van een duurzamere wijk. Dergelijke plannen leveren veel werkgelegenheid op. In het kader van de Maastrichtse Energie Akkoorden maakt de gemeente steeds betere afspraken met woningcorporaties en andere verhuurders over het versneld energiezuinig maken van huurwoningen.
GroenLinks wil dat:
- nieuwbouw niet langer op het aardgasnet wordt aangesloten: nul-op-de-meter wordt de norm;
- er voor elke wijk of buurt een plan komt voor energiebesparing en overschakeling op duurzame warmte via warmtenetten, volledige overschakeling op elektrisch, en warmte/koudeopslag;
- de totale woonlasten (huur en energielasten) voor huurders niet stijgen door verduurzaming van hun woning;
- de gemeente met de woningbouwcorporaties het overleg aangaat om de verduurzaming naar energielabel B te versnellen én de ambitie te verhogen onder meer door het stimuleren van innovatieve pilots;
- het plaatsen van zonnepanelen op minder zichtbare daken in de binnenstad gemakkelijker wordt. Het welstandsbeleid wordt voor zover nodig hierop aangepast;
- het ondersteunen en ontzorgen van woningeigenaren en huurders wordt uitgebreid door meer en betere digitale informatie bij het energieloket, het inzetten van energiecoaches en organiseren van wijkavonden en subsidieregelingen, ook voor VvE’s en collectieven. Noodzakelijke vergunningen worden zonder obstakels afgegeven;
- een collectieve aanpak voor verduurzaming wordt bevorderd: isoleren met de hele straat en zonnepanelen op alle daken. Mogelijk kunnen particuliere eigenaren én huurders daarbij meeliften met renovaties van de woningcorporatie in de buurt of lid worden van coöperatieve initiatieven;
- de gemeente een partnerschap aangaat met lokale energiecoöperaties om energiebesparing en duurzame energieopwekking te bevorderen. Als een bedrijf met plannen komt voor duurzame energie, zorgt de gemeente voor koppeling met de bewoners in een energiecoöperatie of stimuleren we de oprichting van een coöperatie.
In Limburg hebben we afgesproken om de behoefte aan woningen op regionaal niveau te bepalen en af te stemmen. Maastricht houdt zich ook aan deze nieuwe spelregels en heeft daarbij de focus op twee grote stadsontwikkelingsprojecten: Belvédère en de Groene Loper. Het realiseren van vooral ook betaalbare huurwoningen is daarbij nadrukkelijk punt van aandacht. Andere (vaak kleinere) nieuwbouwprojecten in de stad worden nog slechts beperkt gerealiseerd.
Herontwikkeling van leegstaand vastgoed krijgt meer prioriteit en wordt experimenteel aangepakt via het MaastrichtLab. De bestemming van oude panden kan veranderen en ook wonen worden. Zo bereiken we meer variatie in functies in bestaande stadsdelen en verminderen we de druk op nieuwbouw.
[1] Zie het lijstje hier: https://www.gemeentemaastricht.nl/bestuur-en-beleid/beleid/groen-milieubeheer-en-afval/duurzaam-maastricht/maastrichtse-energie-akkoorden-mea/
[2] Meer informatie op http://maastricht.groenlinks.nl/tihange-25punten
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Climate Neutral 2030: #missionzeromaastricht
Maastricht will be climate neutral in 2030. GroenLinks wants to keep going on the road that has been paved but believes in doing this with more determination and action. In Maastricht, we connect parties with the Maastricht Energy Agreements in the development towards a climate neutral city. Meeting the objective is not something that the municipality can do on its own. Therefore, it is important to engage the whole city in a joint #missionzeromaastricht: the citizens, companies and institutions. In order to reach the objective, it is necessary that everyone joins in. It is a big challenge, but so are the opportunities for the city that will result from this.
On the initiative of GroenLinks the first climate budget of Maastricht has seen the light. In the climate budget, the big results that are and will be made with a relatively small budget are stated. But it is also clear that for #missionzeromaastricht bigger (financial) efforts are asked for from the municipality. In the upcoming years, the climate budget of Maastricht needs to grow out to be a document where the available budget of CO2 will decline further towards zero and fitting measures are specified and how this yearly challenge will be implemented in practice. That way, the municipality shows her commitment to reaching her climate objectives. Climate change is after all a fact now. Taking measures in order to limit that climate change to a minimum is therefore no longer a choice. We have to.
GroenLinks believes that:
- a climate budget also deserves a climate councilman: this means that the portfolios of sustainability, nature, environment, energy and water integrally will be under the responsibility of one councilman;
- the environment plan for the whole congregation will get the principles climate neutral and climate resistant;
- the municipality improves the quality of older neighbourhoods, like a lot of the old parish neighbourhoods, by making the public space more green and more blue(more water);
- green enhances the feeling of a safer and a more pleasant living environment. On top of that, it also generates more social contacts in the neighbourhoods, for example with ‘adoptiegroen’;
- the municipality needs to take serious action in the supervision and monitoring of the energy-efficiency of businesses;
- Maastricht will keep being active with partners in the (EU)region in order to close the nuclear power plant in Tihange. This does not fit into a sustainable future for the city, region and its inhabitants. The Maastricht Citizen Committee against Tihange is financially supported;
- new neighbourhoods, but also roads and bike lanes, developed circularly and energy-neutral with as many recycled materials as possible;
- new buildings get a material-passport in order to facilitate the recycling of materials at the end of the lifespan;
- with the destruction of buildings and infrastructure, as many materials as possible need to be recovered (circular destruction) like we did with the Noorderbrug and A2-tunnel;
- the municipality of Maastricht stimulates. circular and ‘bio based’ building.
Now that a lot of municipal buildings are provided for with solar panels, it is time for the next step: we will make all buildings very energy efficient or energy neutral as soon as possible. This does not only apply to offices, but also to schools and sport facilities. New accommodations of the municipality will be made energy neutral and without natural gas supply.
The battle against Tihange has become a concept in our province, but that used to be very different when GroenLinks was the first one to ask questions considering the extremely old and rickety nuclear reactors within a 40 kilometre distance of Maastricht. In the meantime, we have had a lot of informational conventions, demonstrations and petitions. The nuclear power plants are not closed, but keeping them open is no longer a formality. As a result of GroenLinks insisting on it, a successful lobby from Limburg led to the Belgian, Dutch and German government communicating more on the (un)safety of nuclear power plants. In addition to that, there is also a stock of iodine pills saved in the south of Limburg, whereas in the past they had to come from Zoetermeer in the case of a nuclear accident, and family’s with kids where sent iodine pills. Iodine pills can only prevent thyroid cancer and do not prevent other kinds of radiation diseases. They also do not prevent the traffic chaos that could take place in case of a nuclear disaster in Tihange. GroenLinks keeps asking attention for questions and as long as Belgium nuclear power plants are open, GroenLinks will keep campaigning and demonstrating against that. After all, the chance of a nuclear disaster happening in Tihange or Doel may be small, but if it happens, the consequences will be unimaginable2.
As a result of climate change, heat and dryness are things that we need to deal with more and more, but also extreme rainfall and water nuisance. In order to protect us against these threats, we set up our living environment more and more climate resistant. Tiles in the garden might be maintenance-friendly, but ensure that heat and massive amounts of rain lead to problems. When it comes to water management, Maastricht is already carrying out a program in order to be able to temporarily buffer in cases of water nuisance, like in Heer and the Eyldergaard. GroenLinks believes that high tide safety needs to be high on the agenda. Making the city climate resistant has big consequences for the spatial organisation of the living environment. Besides that, it is a huge social challenge. In doing so, we need to combine as many activities as possible and cooperate with chain partners like the Waterschap and Rijkswaterstaat
GroenLinks believes that:
- the temperature difference between city and country needs to be smaller. By using a heat map, most petrified spaces will be in image, in order to make it possible to actively put effort into greening and climate adaption in those places;
- rain water, where possible, no longer needs to be drained via the sewer. This can be realised by implementing water passing stones and greening the petrified areas, but also by providing roofs with planting and building water squares;
- the municipality stimulates the implementation of new techniques in order to drain water when it comes to large-scale renovation or new construction;
- private-sector property owners are simulated to make their gardens greener, remove tiles and detach drain pipes in order for the rainwater to be intercepted in their own gardens. There can be looked further into financial stimulus that need to be developed for this, for example via the OZB, implementation of a tile fee or via subsidy. The municipality will meet with corporations and landlords in order to stimulate them in making gardens more green and provide for that in rental agreements and also in that area, to structurally proceed with detaching drain pipes;
- the area of De Griend will be addressed in the context of high-tide safety. The presence of the parking garage will no longer be as natural anymore in the future. Another measure in this context consists of creating an extra trench on the east side of Borgharen and Itteren. This offers more opportunities for enlargement and enforcement of the Riverpark Maasvallei, and for a better connectivity of the Maas villages so that these will also stay accessible in a case of high-tide.
GroenLinks wants the municipality to coordinate the transition to a clean energy supply in cooperation with the system operator, social housing corporations and energy corporations. We choose an approach that is compatible with what is living in the neighbourhoods, like Malberg: overdue maintenance, a nicer public area, value remaining housing and investments in sewers and streets can all be the starting point of a more sustainable neighbourhood. Plans like these provide employment. In the context of the Maastricht Energy Agreements, the municipality is making better agreements with social housing corporations and other landlords on making rental properties energy-efficient at a fast pace..
GroenLinks wants:
- for new building projects to no longer be connected to natural gas: zero-on-the-meter will be the norm;
- a plan for energy saving and transitioning to sustainable heating to be available for every neighbourhood;
- the total living costs (rent and energy costs) for tenants not to increase due to creating a more sustainable home;
- the municipality to go into consultation with housing cooperation in order to fasten the transition of sustainability towards energy label B and in to increase the ambition by stimulation innovative pilots;
- the placement of solar panels on roofs that are less visible to be easier. The wealth-policy will be adapted to this when necessary;
- the supporting of tenants and house-owners to be increased by more and better information at the ‘’Energie Loket’’, using energy coaches and organising informational meetings in the neighbourhoods and subsidy agreements, also for VvE’s and collectives. Necessary permits will be provided for without obstacles;
- a collective approach to promote increasing sustainability: isolating with the whole street and solar panels on every roof. Private owners and tenants can possibly also get in on this with renovations from the housing corporations or by becoming a member of cooperative initiatives;
- the municipality to have a partnership with the local energy corporations in order to improve energy saving and sustainable energy. When a company presents plans for sustainable energy, the municipality will take care of linking it to residents in an energy corporation or simulate the establishment of a cooperation.
In Limburg, an agreement is made to regulate the demand for housing on regional level and align that. Maastricht also follows this rules and has its focus therefore on the two biggest city development projects: Belvédère and the Groene Loper. Creating affordable rental properties is an important focus point in this area. Other (often smaller) new construction projects in the city are barely achieved.
Re-development of vacant real estate will get more priority and will be handled in an experimental way through the MaastrichtLab. The use of old buildings can change and also become living. In that way, we achieve more variation in functions in existing parts of the city and we decrease the pressure on new construction.