Wat een prachtig verhaal, vol met breed geformuleerde voornemens.
U geeft aan niet te kiezen voor een pre-begroting, maar voor een kaderbrief. En daarmee kiest u voor een warm verhaal met grote thema's, maar u geeft ook geeft nergens aan wat dat ook maar een beetje voor de begroting betekent.
En dat is jammer, want al noemt u het een kaderbrief en schrijft u dat het "dus" geen pre-begroting is, dit document sorteert wel voor op de begroting van 2025 die we later dit jaar op de agenda zullen hebben.
Mooie voornemens die niet alvast ook een beetje financiëel zijn ingekaderd leiden tot Sinterklaaslijstjes: en dit, en dat en zus en zo en oja, ook nog dat.... We weten allemaal dat Sinterklaas ook met zo'n lijstje moest kiezen en zaken in balans moest brengen.
Deze kaderbrief is ons inziens riskant, we spiegelen onszelf vanalles voor en tegelijkertijd weten we gewoon dat veel ervan niet of slechts een beetje gaat lukken.
Zo schrijft u (pag.7) "We investeren in vergroening en verduurzaming waardoor de stad leefbaar blijft en klimaatbestendig wordt".
Prachtig, zou zó uit het verkiezingsprogramma van GroenLinks kunnen komen. Maar de praktijk is wat minder glanzend. U bent nu twee jaar bezig en nog altijd zien we nog geen substantiële realisaties in b.v. de binnenstad als het om hitte stress gaat. Waar blijven de grote werken om juist de versteende delen van die binnenstad meer bomen te geven? Energie transitie idem dito: we blijven hangen in het verhaal van het grote warmtenet vanuit Sabic. Een verhaal dat al meer dan 10 jaar maar niet echt op gang komt en waarvan we zo langzamerhand allemaal wel weten dat het veel te lang gaat duren (volgend jaar wordt pas een eerste pilot gestart) en het resultaat voor Maastricht allesbehalve "de grote oplossing" voor de stad gaat worden. We hadden al jarenlang ook op kleinschalige, buurtgerichte projecten kunnen koersen. Projecten waar we meer regie op hebben en die binnen enkele jaren werkelijkheid kunnen worden. En die ook nog voldoen aan de grote randvoorwaarde voor succes: Burgers doen mee als ze invloed hebben op de realisatie ervan. Coöperatief eigendom in plaats van een paar "grote jongens" waar je vervolgens financiëel van afhankelijk bent. En kleine initiatieven kunnen altijd later aanhaken bij dat ene grote warmtenet van Sabic. Lijkt ons een veel slimmere strategie.
Ondertussen zitten onze burgers zelf ook niet stil. Vorige week nog presenteerde Frits Hof een plan voor de Biesland om jaargetijden overstijgende warmteopslag te realiseren voor een hele buurt. Een intelligent plan, kleinschalig passend bij een buurt en een spannend perspectief voor een buurt met wat oudere woningen. Precies wat we voor zulke buurten nodig hebben.
Een kaderbrief zou hierover moeten melden dat we daar een budget voor reserveren en dat we dit soort initiatieven tot speerpunt maken in onze stad.
Op pag. 9 schrijft u over de leefbaarheid in de buurten en daar staan mooie voornemens bij. U wilt ontmoetingsplekken in de openbare ruimte creëren. Daar is GroenLinks het helemaal mee eens. We vinden het wél risicovol dat u de commerciële horeca daarbij een rol van betekenis toedicht. De horeca nota als instrument voor sociaal beleid. Daar moeten wij even over nadenken. En onze portemonnee even op nakijken. GroenLinks denkt dat Functies rond wonen, werken en recreëren vooral een zaak zijn van voorzieningen voor iedereen, toegankelijk voor iedereen. In heel maastricht wordt elk pleintje een terras. GroenLinks stelt dat we na al die jaren van groei in horeca volume, dat wel een tandje minder kan en we vooral moeten zoeken naar meer kwaliteit. Maastricht is in hoge mate een stad voor dagjesmensen en dat is al jaren een steeds prangender probleem. Winkelaanbod en de doorsnee horeca zijn de spiegel daarvan. De rol van Centrum management lijkt daarbij terug te vallen op ouderwetse belangenbehartiging en dat vindt GroenLinks jammer want helpt ons niet vooruit. GroenLinks denkt dat meer ontmoeting in de buurten vooral ook kan gaan over een cultuur aanbod dat beter gespreid wordt over de stad, zodat gewone burgers in gewone buurten meer in aanraking komen met verbindende cultuur uitingen. Een mooi voorbeeld is hoe Opera-Zuid dat realiseert in Malpertuis.
Over wonen kunnen we duidelijk zijn: dat is een ambitie die we hier allemaal delen. Vooral betaalbare huur en koop verdient onze focus. Grote voornemens om bij Limmel ruim 900 woningen te realiseren, dat is in Maastricht al heel lang niet meer vertoond! GroenLinks vind het echter onverstandig dat aspecten van waterveiligheid en de noodzakelijke sanering van de bodem onvoldoende aandacht krijgen. De waterschappen in Nederland geven aan dat juist in Limburg de regelgeving rond bouwen bij een rivier teveel genegeerd wordt. En vervuilde industriële grond stoppen we weg onder een velletje plastic en een metertje grond. Wat je niet ziet, dat is er niet.... De generaties na ons mogen de rommel opruimen als later blijkt dat het toch niet zo gezond en leefbaar is.
En Maastricht: wees zuinig op de natuur en die paar groene zones die we aan de rand van onze stad nog hebben. Je kunt die maar één keer volbouwen. GroenLinks ziet in de stad nog heel veel potentie om veel mensen aan een betaalbare woning te helpen.
Op pag. 10 schrijft u over ouderenzorg, sociale infrastructuur en bestaanszekerheid. Wij zijn het helemaal met u eens dat de integraliteit van wonen, werken, zorgen, recreëren, mobiliteit, veiligheid én bestaanszekerheid van ons veel aandacht verdient. We hebben als stad nood aan het opnieuw overdenken van hoe we de buurten van de stad inrichten en voor iedereen leefbaarder maken. De traditionele modellen zijn wellicht teveel sectoraal ingericht, juist de samenhang de dingen verdient meer aandacht.
Armoede bestrijding is een eeuwig durende zorg, waarom komen waar daar maar niet uit? U wilt het gemeentelijk armoedebeleid vernieuwen, wij ook! Met symptoom bestrijding verlichten we de nood, maar lossen we de problemen niet op. Ouderenzorg is ook zo'n thema dat steeds belangrijker wordt en dat alleen in de integraliteit van de buurten tot bloei kan komen.
En, u verwacht hem al van GroenLinks, leefbaarheid in de buurten gaat voor ons ook over het opnieuw overdenken van de mobiliteit binnen onze stad. Overal max. 30km per uur, veel meer fietsstraten, voorrang op veel meer plaatsen voor voetgangers en fietser conform het STOP principe. Het kan, maar we doen het maar mondjes maat. Nog steeds is het vlot doorstromen van autoverkeer belangrijker dan dat van fietsers en voetgangers. Voorbeeld: de fort Willemweg is dagelijks een muur van auto's waar stappen en trappen geen prioriteit krijgen. Foute boel naar ons inzicht.
Uw voornemens rond onderwijs, taalontwikkeling en cultuur bij kinderen delen wij! Ook hier is, naar inzicht van GroenLinks, het belangrijk ook op deze aspecten de integraliteit van onze stad te overdenken. Een pluriform aanbod voor kinderen lukt vooral in een pluriforme en geïntegreerde stad. Armoedebestrijding lukt alleen als we onze kinderen in een betere startpositie kunnen brengen en dat heeft alles te maken met wat de stad ze te bieden heeft. En ja, de Maastrichter taal hoort daarbij!
Op pag. 16 komt u aan vergroening, afval, zero-emissie en verduurzaming toe. Met veel van wat u daar schrijft is GroenLinks het eens, wij pleiten daar nadrukkelijk al vele, vele jaren voor. Dat de werkelijkheid vaak weerbarstig is weten we ook. Voortdurende bezuinigingen hebben b.v. het CNME hopeloos gefrustreerd in haar taken rond natuurbeheer en educatie. Hierover dient GroenLinks dan ook maar weer eens een motie in.
Veel thema's hebben nu dringend behoefte aan het zetten van concrete stappen. In alle scenario's rond klimaat en energie begint de tijd om te dralen op te raken. Wordt concreet, steun b.v. het plan van Biesland en zorg er voor dat die proef snel gerealiseerd wordt. En sorteer voor om soortgelijke verhalen ook in andere buurten te laten landen. Burgers hebben behoefte aan een duidelijk handelingsperspectief. Anders koopt iedereen gewoon weer een klassieke HR-ketel en zit de transitie weer voor jaren op slot.
Tot slot een paar woorden over onze regionale economie. U heeft gelijk, ons verdien vermogen is vervlochten met de economische kracht van de Euregio. Maastricht kan haar ontwikkeling best afstemmen op integratie in die regio. Mooi voorbeeld daarvan is de potentie van het stationsgebied. Nieuwe vormen van wonen, werken en regionale mobiliteit kunnen daar helpen om in een nieuwe integraliteit al die aspecten vooruit te helpen. Daarmee maken we onze stad spannender, inclusiever en kansrijker voor een toekomst met minder armoede en een breder fundament onder alles waarvan we nu denken dat het wel een tandje beter kan.